Kültürel Mirasın Korunmasında Kapasite Geliştirilmesi Projesi, kısa adıyla KORU, kültürel miras bilincinin artırılması ve kültürel mirası korumak için teorik ve pratik olarak doğru yöntemlerin benimsenmesini amaçladı. KORU Projesi, Temmuz 2017-Şubat 2020 arasında Mardin, Antakya, İstanbul ve Edinburgh’da yürütüldü.
Yetişkin Eğitimleri: Kültürel mirası korumaya yönelik bilginin artırılmasını, yeteneklerin geliştirilmesini ve tutum değişikliğini hedefleyen yetişkin eğitimleri farklı meslek gruplarına yönelik olarak gerçekleşti. Kültürel miras koruma bilincinin yayılmasında katalizör olan gazeteciler, tarihi ev malikleri, ve öğretmenlere yönelik eğitimler ile halihazırda alanda çalışan yerel yönetim çalışanları, turist rehberleri, taş ustaları, marangozlar, mimarlar ve şehir planlamacılarına yönelik olarak farklı ihtiyaçlara göre tasarlanmış 18 farklı eğitim, 259 katılımcı ile gerçekleştirildi.
Koruma Güz Kampları: 2018 Eylül’de Mardin ve ve 2019 Eylül’de Antakya’da olmak üzere 2 Koruma Güz Kampı, toplam 52 üniversite öğrencisinin katılımı ile gerçekleşti. Mimari Koruma, Taşınabilir Obje Koruma ve Kültürel Mirasın Yorumlanması konularına odaklanan Mardin kampından sonra, Antakya’da bu üç temaya Yapı Analizi ve QGIS eklendi.
Edinburgh Liderlik Okulları: Kültürel miras alanında kendini geliştirmeye hevesli, koruma konusunda öncü olma istek ve motivasyonuna sahip bireyler için Edinburgh’ta 2018 ve 2019 yıllarından bir haftalık, iki liderlik eğitimi düzenlendi. Katılımcılar, Türkiye’deki KORU yetişkin eğitimlerinden birini veya koruma güz kampını başarıyla tamamlayarak, alanında liderlik potansiyeli gösterenler arasından seçildi.
Yapı Analiz Programı (YAP): Mardin ve Antakya tarihi kent merkezlerindeki tarihi yapıların mevcut durumlarını ortaya koyan online bir veritabanıdır. Yapıların kadastral bilgileri ve mülkiyet durumundan başlayarak, yapım sistemi, kat sayısı, cephe özellikleri ile yapı cephesinde bulunan mimari elemanların bilgilerini kayda geçirmeyi amaçladı. YAP saha çalışması, Aralık-Ocak 2019’da Mardin’de ve Eylül 2019’da Antakya Koruma Kampı’nda yürütüldü. Saha çalışmasında incelenen 1076 yapı coğrafi bilgi sistemleri yazılımı olan QGIS programı ve bu programın mobil uygulaması olan Qfield ile veritabanına aktarıldı.
Tamirevi: Tarihi konutlar için örnek restorasyon uygulaması hedefiyle Mardin tarihi kent merkezindeki tescilli bir bina seçildi. Sadece bir restorasyon projesi olmasının ötesinde, Tamirevi, KORU Projesi’nin kapasite geliştirme odağı oldu. Tabandan koruma anlayışı ile bölgedeki farklı paydaşların görüşleri alınarak işlevi belirlendi ve restorasyon uygulama sürecinde de bu işbirliği devam etti. Bir öğrenme alanı olarak da tasarladığımız bina, restorasyon sırasında üniversite öğrencileri için bir koruma kampına ve ayrıca marangozlar ile taş ustaları eğitimlerine ev sahipliği yaptı. İnşaat boyunca binada şantiye turları düzenlendi. Yapının giriş katı bir sergi alanı; üst katı ise bir sanatçı evi olarak tasarlandı. Restorasyonu tamamlanan yapı, Ekim 2019’da kullanıma açıldı.
Enerji verimli bir mimari koruma modeli oluşturan Tamirevi’nin restorasyon projesi ve uygulamasında pasif enerji verimliliği yöntemlerinin yanı sıra, fotovoltaik paneller, hava kaynaklı ısı pompası ve ısı geri kazanım cihazı gibi teknolojiler kullanıldı.
Bilgi Bankası: Bütün eğitimleri destekleyecek pratik ve akademik bilgi temelinde, tarihi ev bakımından, defineciliğin önlenmesine, çocuklarda kültürel miras bilincinin yerleşmesinden, enerji verimliliğine kadar bir çok tema etrafında ve farklı hedef gruplarına yönelik özel sözlük, broşür ve kitapçıklar hazırlandı.
Projenin bütün aşamalarına dair detaylı bilgiyi www.koruprojesi.org ve www.koru.org.uk adreslerinden edinebilirsiniz.
Proje Ortağı: Edinburgh World Heritage
Proje Destekçisi: British Council Cultural Protection Fund
KMKD Proje Ekibi: Banu Pekol, Çağla Parlak, Süreyya Topaloğlu, Sena Kayasü, Murat Demirli, Mesut Dinler, Ahu Çeziker
*“Kültürel Mirasın Korunmasında Kapasite Geliştirilmesi” is the official name of the project, which can be translated as “Capacity Building in Cultural Heritage Protection”. KORU is both the abbreviation and the slogan of the project derived from the official name, which means “PROTECT”.
Galeri
