Edirne’de yer alan tarihi yapıların ele alındığı bu çalışmanın temel amacı, il genelinde mimarlık tarihini değerlendirmek, özellikle risk altında bulunan mimari eserlerin mevcut durumlarının tespitini sağlamak ve bilimsel önerilerle ömürlerinin uzamasına katkıda bulunmaktır.
Edirne kenti iyi korunmuş ve tarihi binalara ev sahipliği yapmaktadır. Buna karşın, özellikle merkezde olmayan ve görece daha az korunmuş/risk altında bulunan çeşitli ve çok sayıda tarihi yapının varlığı bilinmektedir. Bu kapsamda çalışmalarımız özellikle merkez dışı bölgelerde Enez, Havsa, İpsala, Keşan, Lalapaşa, Meriç, Süloğlu, Uzunköprü ilçelerine yoğunlaşmıştır. Bununla birlikte Edirne Merkez İlçesi sınırlarında kalan köy ve beldelerdeki risk altındaki yapılardan da değerlendirmeye alınan örnekler söz konusudur.
Yapıların uğradıkları fiziki tahribatın yanı sıra, yapıyla ilgili özgün bilgilerin yok olması da önemli tehditlerden birini oluşturmaktadır. Belgelendirilmesi düzgün yapılmamışsa, gelecek kuşaklara aktarılacak olan mirasın değeri de kaybolmaktadır. Bu nedenle 25 Temmuz – 6 Ağustos 2021 tarihleri arasında saha çalışması yapılarak tarihi yapılar ziyaret edilmiştir.
On iki günlük saha çalışması içinde Edirne ve çevresinin kültürel dokusunu anlamamızı sağlayan ve özellikle merkez dışı bölgelerde konumlanan toplam 80 kadar yapı belgelenmiş ve en yüksek risk değeri taşıyan yapılar yayına dahil edilmiştir.
Edirne tarihini irdeleyen bir tarihçe çalışması ile birlikte yapılar tarihsel bağlam içinde incelenerek araştırılmış ve belgelenmiştir. Yapılar; Dini Yapılar, Konutlar, Kaleler, Hamamlar, Köprüler, Su Kemerleri, Endüstriyel ve Ticari Yapılar ve Kamu Yapıları gibi başlıklar altında gruplandırılmıştır. En yüksek risk altında bulunan toplam 49 yapı yayına dahil edilmiştir.
Saha çalışmalarında, binaların güncel durumları ve uğradıkları hasar belgelenerek içinde bulundukları fiziksel çevre koşulları incelenmiştir. Tarihsel araştırmalar ve saha analizleri ile toplanan tüm bilgiler, söz konusu yapının mimari özellikleri, tarihi, işlevi (veya işlevleri), içinde bulunduğu bağlam ile ilişkisi, yapıda ve malzemesindeki sorunlar uzmanlar tarafından tablolara işlenmiştir. Her raporda, yapının mimari betimlemesi ve güncel durumunun yanı sıra, risk analizi ve öneriler de yer alır. Binalardaki risklerin tespiti, bu risklerin en aza indirgenmesi için öneriler ve tehditlere karşı alınacak önlemlere yer verilmiştir. Mimari korumanın yöntemleri, her yapının durumuna ve kendi özgül bağlamına göre değerlendirilmiştir.
Çalışmalara katılan uzmanlar tarafından, incelenen tüm yapıların kültürel miras olarak öncelikleri ve maruz kaldıkları tehditler sınıflandırılarak bunların sayısal değerler olarak yansıtıldığı risk analizi tabloları hazırlanmıştır. Hasar artışının yüksek ve kapsamının geniş olduğu yapılar tespit edilerek risk altındaki yapılar arasında koruma önceliklendirmesi yapılmıştır.
Projenin, dijital teknoloji aracılığıyla belgeleme ayağındaki etkisini arttırabilmek amaçlanmıştır.
Bu bağlamda The Heritage Management Organization (HERITAGE) ve The House iş birliğiyle, mimari hususları bir arada sunmak üzere dijital teknoloji de kullanılmıştır. Bazı yapıların dijital modelleri oluşturulmuş ve 360° panoramik kayıtları alınmıştır. Seçilen yapıların 3D modelleri ve 360° panoramik görüntüleri için fotogrametri tekniği kullanılmıştır. Bu kayıtlar arasında ayrıca 360° panoramik görüntülerden oluşturulan yapı turları da yer almaktadır.
Saha çalışmalarının bulgularını içeren yayınımıza, sitemizin Yayınlar bölümünden ulaşabilirsiniz. Daha detaylı bilgi, 360° panoramik görüntüler, 3D modeller için http://edirneheritage.org/ adresini ziyaret edebilirsiniz.
Proje Destekçisi: Auswaertiges Amt
Galeri
