2014 yılında gerçekleştirilen proje, kamusal alanların ve mimari mekanların kimi zaman çelişen tarihsel hafızası üzerine bir haftalık dersler, ortak çalışmalar, geziler ve sunumlar şeklinde kurgulandı.
İstanbul’daki 6 üniversiteden farklı bölümlerde okuyan toplam 15 öğrenci, Essen Weimar Erlangen ve Göttingen’den öğrenciler ve uzmanlarla Weimar’da buluştu. Weimar’da, hafıza geleneğinin oluşumuna bağlı olarak ‘Yaşamımızda tarih nasıl temsil edilir? Geçmişin önemli anları nasıl hatırlanmaktadır? Bu anlar nasıl ele alınır? Ulusal kimlik inşaasında bu anlar ne kadar gereklidir? Zor mirasın ele alınış biçimi ne olmalıdır?’ gibi sorulara dayalı olarak kentin sosyal ve kültürel özellikleri, burada yaşayan nüfus dahil edilerek binalar, anıtlar ve farklı mekanlar incelendi. Tarihsel süreç içinde önemli sosyo-politik kararlarların alındığı bir kent olan Weimar’da gerçekleştirilen atölyede kentin geçirdiği farklı dönemler (Klasik, Nasyonal Sosyalist, Alman Demokratik Cumhuriyeti, günümüz Almanya’sı) ele alınmış ve ‘hafıza geleneği’ tematiği Weimar kenti üzerinden okunarak tartışıldı.
Proje kapsamında üç teorik ders yapıldı: Hafıza ve Tarih Arasında Kültürel Miras (Banu Pekol), Kamusal Alanların Kullanımı ve Farklı Anlamları (Fabian Lasarzik) ve Toplumda Kabul Görmeyen Gruplar ve Kamusal Mekan Sınırlandırmaları (Sandra Schindlauer).
Projenin atölye çalışmalarında eskiden Weimar Dükalık Sarayı atlarının ahırı olan, bugün çok işlevli bir mekan olarak kullanılan Reithaus ve Dükalık Sarayı’nın odaları kullanıldı. Öğrenciler şehirdeki önemli hafıza mekanlarında saha araştırmaları yaptı. Goethe, Schiller, Liszt, Nietzsche, Hitler gibi isimlerin kent tarihinin akışını değiştirmesi, sebep ve sonuçlarıyla incelenip güncel tezahürleri araştırıldı. Bu çalıştayın amacına yönelik olarak altı araştırma grubu oluşturuldu: “Temsil ve Hatırlama Mekanı olarak Tarihi Evler”, “Sembolik Mekanların Farklı Politik Rejimlerdeki Kullanımı”, “Ulusal Kahramanlar”, “Zor Kültürel Miras ile Başa Çıkma”, “Ulusal Kimlik oluşturmakta Anıtların Etkisi” ve “Kamusal Meydanların Önemi ve Etkisi”. Bu temalar üzerinde bir hafta boyunca arşiv çalışması, saha araştırmaları, mülakatlar ve teorik derslerin desteği ile çalışıldı. Bu altı tema üzerine yapılan tespitlerin yanı sıra temaların gelecekte nasıl ele alınabileceği konusu, farklı yaratıcı yöntemlerle hazırlanan görsel ve ses destekli öneriler yoluyla sunuldu. Bu sunumlar çalıştayın son gününde Klassik Stiftung Weimar’ın başkanı Hellmut Seemann ve Weimar’da her yıl yapılan sanat festivalinin direktörü Christian Holtzhauer ile paylaşıldı ve tartışıldı.
Proje kapsamında bir gün Buchenwald toplama kampına, diğer bir gün ise Erfurt ve Leipzig şehirlerindeki tarihi meydanlara ziyaret yapıldı. Buchenwald toplama kampında grubu gezdirip bilgilendiren rehberin anlatacağı hikâyenin kendi algısı ile şekillendiğini ve çalıştay grubunun da orada kendi algıları ve ile hikâyelerinin şekilleneceğini vurgulaması çalıştayın teması ile özdeşleşti. On binlerce kişinin acı çekerek çalıştırılmak üzere yürütüldüğü yollarda kasım soğuğunda yürümek tüm grup için çok etkileyici oldu. Son istasyon diye anlatılan işkence koğuşları ve kremasyon evindeki tasarım, “kötülüğün zekası” hakkında konuşuldu. Gezinin sonunda savaşın ardından dikilen anıt ziyaret edildi.
Proje katılımcılarının oluşturduğu blog: https://facesofremembrance.wordpress.com/
Proje Ortakları: Klassik Stiftung Weimar ve Stiftung Zollverein
Proje Destekçisi: AB Erasmus+
Proje Ekibi Üyesi: Banu Pekol
Galeri
